De egel is een graag geziene gast in tuinen. Het gaat alleen niet zo goed met het dier. In Nederland hebben de opvangcentra dit jaar al 10% meer egels te verzorgen die het zonder hulp niet redden. Hoe kunnen we deze schattige nachtbezoekers een handje helpen?
Wat eet een egel?
Een egel eet van nature insecten. Ze gaan bij schemering en met name ’s nachts op zoek naar rupsen, spinnen, wormen en pissebedden. Ze eten ook grotere dieren zoals slakken en kikkers. Dit vinden ze vaak in tuinen. Het probleem is dat veel, met name tuinen van nieuwbouwhuizen, hermetisch afgesloten zijn door schuttingen.
Wist je dat een egel heel nuttig is in de tuin? Ze ruimen juist de diertjes op die aan jouw mooie bomen en planten knagen. Hierdoor hoef je ook niet aan de slag met insectenverdelgers. Een natuurlijk evenwicht, ideaal toch?
Hoe help je egels in de tuin?
- Maak je tuin bereikbaar | Aangezien de egel vaak afhankelijk is van tuinen, is elke vierkante meter tuin met schutting een inkrimping van zijn leefomgeving. Iedere tuin is geschikt, als ze er maar in en uit kunnen. Dit kun je natuurlijk bereiken door geen schutting maar een haag te plaatsen.
Heb je wél een schutting, dan is een rond gat van ca. 13x13cm voldoende om de tuin te verbinden met de buitenwereld. De Egelwerkgroep Nederland heeft hiervoor een leuk project: de egelsnelweg. Hieronder staat een filmpje met uitleg hoe het werkt. Een mooi initiatief!
- Bijvoeren van egels | Is je tuin bereikbaar? Super! Nu kun je van de tuin een waar egelparadijs maken. Je kunt ze helpen door wat kattenvoer neer te zetten. Dit kan bijvoorbeeld een mengsel van nat- en droogvoer zijn. Er is ook speciaal egelvoer verkrijgbaar, bij onder andere Vivara en Pet’s Place. Vergeet ook niet een laag schaaltje water.
Wil je niet dat andere dieren zoals vogels en katten aan het voer zitten? Zet er dan een plastic doos op met een ingang voor de egel. Plaats een baksteen bovenop ter versteviging. Uit eigen ervaring: het helpt ook als je het egelvoer plaatst wanneer het net donker is. Dan zijn de vogels al (veel) minder actief. - Een egelhuisje plaatsen | Wil je het helemaal aangenaam maken voor de egel, overweeg van een egelhuis neer te zetten. De egel bouwt zijn nest soms al in oktober. Er zijn verschillende soorten, van kant en klaar tot bouwpakketjes. Je moet wel geluk hebben met de voorraad, ze zijn regelmatig uitverkocht.
Zet het op wat tegels zodat er geen vocht bij kan. Liefst op een rustige, beschutte plek en zorg dat eventuele huisdieren of spelende kinderen er niet bij kunnen. De ingang kan het best aan de kant van de schutting of haag geplaatst worden. Je kunt het vervolgens afwerken met bladeren.
Het egelhuisje schoonmaken kan het beste na de winterslaap. Tussen ijsheiligen en mei. Daarna begint het paarseizoen weer en wordt het misschien gebruikt voor het krijgen van jongen.
Wat moet je niet doen?
- Misschien wel de belangrijkste tip in deze tijden: laat een robotgrasmaaier nooit s’ nachts rondrijden. Dit heeft de afgelopen jaren al tot vele gewonde en dode egels geleid.
- Zet geen melk neer. Dit kunnen egels niet goed verteren. Ze krijgen er diarree van en kunnen daardoor overlijden.
- Laat geen netten (bijvoorbeeld ter bescherming van gewassen) rondslingeren. Hier kunnen zij, maar ook andere dieren verstrikt in raken.
- Heb je een vijver of zwembad? Dek het dan goed af zodat egels er niet in kunnen vallen. Ze zien slecht en het zijn geen goede zwemmers. Mocht dit lastig zijn, zorg dat de vijver geleidelijk afloopt, of plaats er een verhoging of trapje in. Zo kan de egel er zelf alsnog uitkomen.
- Egelhuis geplaatst? Kijk dan niet tijdens de winterslaap periode of er een egel in zit. Dit kan ze direct verstoren, en uiteindelijk kan het dier sterven van de kou. Wil je toch zien of het bewoond is, let dan op uitwerpselen of verschoven takjes. Of leuker nog, plaats een wildcamera in de buurt!
Egel in nood?
Gewonde egels kun je zelf niet zomaar verzorgen. Ze hebben heel specifieke, medische zorg nodig die alleen geboden wordt in egelopvangcentra. Zie je een egel in nood, neem dan altijd contact op met de dichtstbijzijnde egelopvang of breng het diertje langs.