De Vlaamse gaai (Garrulus glandarius) is een veelvoorkomende maar bijzondere verschijning. Het luide geschreeuw in de bossen verraadt zijn aanwezigheid. Niet voor niets wordt de kraaiachtige vogel ook wel een schreeuwekster genoemd.
Uiterlijke kenmerken
Het meest kenmerkende aan de gaai is zijn lichtbruine verenkleed en blauw met zwart gestreepte vleugels. Hij heeft een zwarte snavel en wit achterste met een zwarte staartpunt. Zijn gevlekte kuifje kan hij bij irritatie omhoog zetten. Gaaien worden 30-35cm lang en hebben een spanwijdte van 55cm.
Het geluid van de Vlaamse gaai
Het geluid van de Vlaamse gaai is een doordringend geluid. Maar het heeft wel degelijk een functie. De gaaien kunnen hiermee andere dieren waarschuwen voor gevaar. Ook kunnen ze andere vogels imiteren om verwarring te zaaien bij de vijand. Zo doet de gaai zonder probleem een buizerd of havik na.
Hoewel het dier vooral bekend staat als lawaaischopper, kan de gaai wel degelijk zingen. Van oorsprong is het zelfs een vrije schuwe bosbewoner.
Wat is hun leefgebied?
De Vlaamse gaai komt naast Nederland voor in vrijwel heel Europa, Noord-Afrika tot ver in Azië. Het wordt ook wel de bosbouwer genoemd. Dit komt omdat de vogel eikels en beukennootjes als wintervoorraad begraaft in de bossen. De exemplaren die niet teruggevonden worden, hebben alle tijd om uit te groeien tot een nieuwe boom. De gaai kan wel 8 eikels achter zijn wangen bewaren.
Het dier leeft voornamelijk in loofbossen, gemengde bossen en parken. Soms laten ze zich zien in achtertuinen. Hun nesten zijn goed verstopt in struiken en bomen.
Wat eet de Vlaamse gaai?
Hij eet dierlijk en plantaardig: insecten en slakken. Maar ook eikels, hazelnoten en vruchten zoals frambozen en bessen. Ook kleine of jonge zangvogels zijn niet veilig voor de gaai. Zelfs kleine knaagdieren staan op het menu. Dit laatste is vooral in het voorjaar, wanneer de gaai zelf een nest te verzorgen heeft. Voor 70% bestaat het dieet uit insecten.
De sterke snavel stelt het dier in staat gaten te maken in harde omhulsels als slakkenhuizen, notendoppen en eierschalen. Door zijn reputatie als nestrover werd er vroeger veel op het dier gejaagd. Hierdoor waren er in de jaren ’60 en ’70 nog maar weinig exemplaren over. Tegenwoordig is de gaai beschermd en zijn de aantal flink toegenomen.
Help de vogels een handje
Zomer of winter, een tuin vol vogels is altijd een prachtig gezicht. Wil je je tuin of balkon vogelvriendelijk inrichten? Dit doe je bijvoorbeeld met nestkasten, voederhuisjes en diervriendelijke planten.
Een aanrader is Vivara. Zij hebben een groot aanbod en je steunt ook meteen stichtingen zoals de Vogelbescherming, Vlinderstichting en Stichting Egelbescherming.